Tükenmişlik sendromuyla başa çıkmak

Tükenme kavramı ilk defa 1974’te Freudenberger tarafından ortaya atılmış ve insanların aşırı çalışmaları sonucu işlerinin gereklerini yerine getiremez bir duruma gelmeleri anlamı taşıyan duygusal tükenme durumu olarak tanımlanmıştır.

Tükenmişlik;

• Umutsuz hissetme,
• Kronik yorgunluk,
• Öz bakımda azalma (temel hijyen veya yemek gibi),
• Sınırları yetersiz olmak,
• Alay etmek, 
• Kendini izole etmek gibi belirtilere sahiptir.

Tükenmişlik sendromu genellikle o anda çalışılan iş ile birlikte ortaya çıkar ve her zaman iş değiştirmek çok mümkün olmayabilir.

Bu yüzden herşeyden önce:

1. İşinizde yeni anlamlar arayın

 Tükenmişlik sendromu yaşıyorsanız işinizin sizin için önemli olduğunu görüşünü kaybetmeye başlayabilirsiniz. Bir zamanlar işinize fazla tutkuluysanız bile bir süre sonra bu tutku da tükenmenize neden olabilir.

Mevcut çalışmanızı veya projenizi anlamlı bulmuyorsanız, bunun sizin için önemli olan daha büyük bir hedefle nasıl ilişkili olduğunu düşünün. Örneğin, büyük bir şirketteki posta odasında çalışmak konusunda kendinizi tutkulu hissetmiyorsunuzdur ancak bunun gerçekten istediğiniz işi almak için ilerlemenin ilk adımı olduğunu biliyorsunuzdur. Bunu fark edin!

Odağınızı, çalışmanızın herhangi bir yönüne, hatta zevk aldığınız küçük şeylere bile kaydırmaya çalışabilirsiniz. Sıradan işler bile anlam taşır. Bir kuruluş için yalnızca veri girişi yapıyorsanız; örneğin, o kuruluşun daha büyük hedeflerine nasıl katkıda bulunduğunuzu düşünün.

2. Daha iyi bir iş

Eğer imkanınız varsa kariyerinizi size daha iyi gelebilecek bir işe yönlendirmek tükenmiş hissetmenizi azaltabilir.

3. Yaşam dengesi oluşturun

Tükenmişlik işle ilgili görünse bile insanların hayatı sadece işten ibaret değildir. Bu yüzden özel hayatınızda üstlendiğiniz rollere, yaşam olaylarına bakın. Sizi tüketen şey ne?

Herkesin kendini doygun ve mutlu hissetmek için birden fazla çıkışa ihtiyacı vardır. Bu yüzden kendinizi iyi hissettiren hobilerinize bakın. İş dışında size iyi gelen insanlar ve aktivitelere yönelin.

4. Kendinizi başkalarıyla karşılaştırmayın

 Çevrenizde sizinle aynı ya da benzer kariyer hedeflerine sahip kişiler olabilir. Kariyerinizi onlarla kıyaslamak size kendinizi daha kötü hissettirebilir. Bireysel farklılıklar, koşullar kariyerinizdeki hızı doğrudan etkiler.

Karşılaştırmalar her zaman kötü değildir. Fakat bu dönem duygusal olarak acıya daha açık olduğunuz bir dönemdir. Karşılaştırma yapmak yerine kendinize ileride nasıl bir büyüme veya gelişme arzuladığınızı sorun.

5. Başkalarından destek alın

 Destek almak bu süreçte size yalnız olmadığınızı hissettirir. Örneğin doktorlar yoğun çalışma saatlerine sahip meslek elamanlarıdır. Asistanlık süreçleri zaman zaman yıpratıcı ve kişilerin hekimliği sorguladıkları bir süreç olabilmektedir. Sizin gibi asistanlıkta daha önce zorlanmış, tükenmiş hissetmiş biriyle konuşmak sizi rahatlatabilir.

6. Rutinlerinizi değiştirin

Rutinler insan hayatının önemli parçalarıdır. Zaman zaman bize kendimizi iyi hissettirir. Fakat Tükenmişlik hissederken rutinler sizi daha fazla sıkışmış hissettirebilir. Bu yüzden günlük rutinlerinize bakın ve onları değiştirmek için adım atın.

7. Daha sık mola verin

Eğer iş tanımıza uygun ise, iş yerindeyken daha fazla mola vererek çalışmak iyi gelebilir. Mola verdiğiniz zamanalar da zihninizi işten uzaklaştıracak şeyler yapın. Sevdiğiniz bir müziği dinlemek, komik bir video izlemek daha enerjik ve üretken olmanızı sağlayacak bir aracı olabilir.

8. Gönüllü olun

 Sivil toplum kurumlarında gönüllü olmak, duygusal olarak beslenmenize yardımcı olabilecek dernek ya da vakıflarla çalışmak bu süreçte size yardımcı olabilir ve kendinizi daha iyi hissettirebilir. Hayatınıza yeni anlamalar katabilir.

10. Tatile çıkın

 Tatile çıkmak her zaman ekonomik anlamda mümkün olmayabilir. Bu yüzden düşük bütçeli eğer sizin için uygun olduğunu düşünüyorsanız tatil alternatiflerini deneyebilirsiniz. Ya da bulunduğunuz şehirde keşfetmeyi bekleyen yeniliklere yönelebilirsiniz.

11. Hayır! demeyi öğrenin

 Tükenmiş hissettiğiniz zamanlarda yeni sorumluluklar almaktan kaçının. Paylaşabiliyorsanız mevcut sorumluluklarınızı paylaşın, yakınlarınızdan yardım isteyin.

Bütün bunları hayatınıza entegre etmek, tükenmişlik sendromunun getirdiği duygusal yükle başa çıkmakta zorlanıyorsanız bir terapistten yardım almayı düşünebilirsiniz. Bazen içinde bulunduğumuz durumdan kurtulabilmek ve yeni yollar bulabilmek için duygularımızı stabil hale getirmeye ihtiyaç duyarız. Bir terapist size bu noktada yardımcı olabilir.

Kaynakça;

İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu, Atılhan NAKTİYOK &Canan Nur KARABEY
WikiHow -How to Overcome Being Burned Out

Yaşantı Psikoloji