Çift terapisi bir ilişkiyi kurtarır mı?

Danışmanlık merkezimize gelen çoğu çift önce şu soruyu sorar;
- Çift terapisi bizim ilişkimizi düzeltir mi?

Ben de onlara genellikle şöyle cevap veririm:
-Bu ilişkiyi düzeltmek için ne kadar gönüllüsünüz?

Psikologlar ellerinde sihirli değnek ile gezen sihirbazlar olmadığı gibi hiçbir psikoterapi de kişilere sihirli ve mucizevi çözümler sunmaz. Tüm terapilerin ortak amacı kişinin kendini anlaması ve ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değişmesidir. Çift terapilerinin de ilk amacı aslında kişinin kendini anlaması ardından partneriyle empati kurması ve ilişkinin ihtiyaçlarını giderebilecek şekilde değişmesidir.

İlişkilerin başlangıcı çoğu zaman büyüleyicidir. Görmezden geldiğimiz farklılıklar, belki düzelir diye umduklarımız, belki düzeltirim diye yola çıktıklarımız, kabullenmiş gibi görünüp aslında kabullenmediğimiz her şey ortaya çıkmak için sırasını bekler.

Bazı bilim insanlarına göre insanları bir araya getiren şey farklılıklardır. Ve ne hazindir ki bu farklılıklar çoğu zaman ilişkilerin sonunu getiren dev sorunlara neden olmaktadır. Fakat iyi haber! İlişkide soruna neden olan şey aslında farklılıklar değildir. Farklılıklara verdiğimiz tepkilerdir.

Her ilişkiyi başlatan şey aslında bireysel ihtiyaçlardır. Sevilme, değer görme, beğenilme ama en önemlisi anlaşılma ihtiyacıdır. Ortaya çıkan sorunların bir kısmını bu ihtiyaçların karşılanmıyor oluşu bir kısmını ise bu ihtiyaçları karşılama şekli oluşturur. Üzerine eklenen iletişim sorunları, problemi daha da çözümsüz görmemize neden olabilir. Örneğin; iletişimde yaşanan kazalar anlaşılma ihtiyacımız karşılamadığında kendimizi ifade etmekten vazgeçmemize, bazen duyulmak ya da anlaşılmak için daha yüksek sesle konuşmamıza, anlaşılma ihtiyacımız karşılanmadığında öfkelenmemize neden olabilir.

Çift terapisinin amacı çiftlerin arasındaki anlaşmazlığı çözmek için iletişim becerilerini öğrenmelerinin çok daha ötesinde birbirlerinin yaralarını görmeyi, onları sarmayı göstermektir. Çünkü çoğu çift bir tartışma sırasında birbirlerinin yarasını görmek yerine birbirlerine saldırmayı tercih eder. Bu da günün sonunda iki taraf içinde anlaşılmadığı, sevilmediği, önemsenmediğini hissini yaratır.

"Doğru ve yanlışın ötesinde bir bahçe var, orada buluşacağız."
Mevlana
 

Belki de çift terapisini anlatan en güzel söz Mevlana’ya ait bu sözdür. Çift terapisinin ilk amacı doğru ya da yanlış, haklı ya da haksızı belirlemek değil çiftleri bunun çok ötesinde yargılanmadıkları, hislerinden dolayı suçlanmadıkları güvenli bir alanda buluşturabilmek ve sevgiyi güçlendirmenin yollarını aramaktır. Çünkü sevgi iyileştirici bir kapsüldür.

Çift terapisinin ilk seanslarında çiftlerin birbirleriyle kurdukları iletişim dilini anlamaya çalışırız. Gottman mahşerin dört atlısı olarak tanımladığı ve ilişkiyi uçuruma sürükleyen 4 ana davranıştan bahsetmiştir. Bunlar; Suçlama, savunma, duvar örme ve hor görmedir.
(Bu konunun ele alındığı yazıya İlişki İçinde Kaos: İletişim Sorunları bağlantısından ulaşabilirsiniz.)

Çiftlerin birbirleriyle kurdukları iletişim dili ilişkinin neye ihtiyacı olduğunu bize söyler.

Partnerimiz ile olan iletişim şeklimiz onunla olan temasımızı ortadan kaldırabileceği gibi onunla olan temasımızı arttırabilir de. Çift terapisi sürecinde sadece partnerimizle sağlıklı iletişim kurmayı değil aynı zamanda parterimize temas etmeyi, anlamayı, empati kurmayı, ilişkiyi güçlendirebilecek yeni davranış ritüelleri kazanmayı hedefleriz.

İlişkiler uzun süreli yolcuklara benzer. Bu yolculukta hava her zaman güneşli değildir. Bazen bir fırtına, bazen bir arıza elimizde olmadan bizi zorlayabilir. Önemli olan hava şartları değildir. Ya da arabanızın arıza yapması. Önemli olan bu aksilikler karşısında ne yaptığımız ya da yapmadığımızdır. Çift terapisinin en büyük kazanımı çiftler için yeni krizler yaratmamak değil, krizler karşısında çözümler üretebilmelerini sağlamaktır.

Aile danışmanlığı nedir?

Aile ilişkileri, diğer bütün insanlar ile ilgili iletişime yön veren önemli bir kapsayıcıdır. Bu yüzden aile bireylerinin birbiriyle olan ilişkileri daha güçlü ve sağlıklı kılmak için alınan danışmanlık hizmetidir. Toplumda çoğu kişinin bildiğinin aksine sadece iki kişinin değil ailenin bütün fertlerini kapsayacak bir değerlendirme seansından sonra, mevcut sorunlar çözmek ya da iyileştirmek için atılan adımları içerir.

Aile danışmanlığı ve çift terapisi birbirinden farklıdır. Çift terapisi sadece çiftin sorununa odaklanırken aile danışmanlığı, aileyi bir bütün olarak ele alır ve ailenin etkileşimde olan olduğu tüm fertler ile çalışır.   

Uzman Psikolog Zeynep Kaya