Aldatma Psikolojisi

İlişkilerin çoğu duygudaşlıkla başlar. Heyecan, tutku, arzu, aşk, sadakat, sevgi, özlem… Ve kabul etmek gerekir. İlişkiyi başlatan duygu her zaman aynı kalmaz. Zamanla azalabilir, başka bir duyguya dönüşebilir. Duygular ne kadar yoğun olursa olsun her zaman aynı şiddette hissedilmesi mümkün değildir. İlişkiyi sürdüren şey, duygunun aynı kalması değil duyguların değişebileceğini kabul etmek ve duyguların dönüşümüne olumlu katkı yapabilmektir.

Aldatma tek bir nedenle açıklanamayacak kadar derin bir konudur. Sevgi bitti aldattım, seks yoktu aldattım, heyecan isteğime yenik düştüm, zaaflarımı kontrol edemedim aldattım hepsi aldatma için kişiye göre iyi bir neden olabilir. Bazı kişiler için aldatma bir ilişkiyi bitirmek için kuvvetli bir sebepken, bazı kişiler için ilişkiye ikinci bir şans verilebilir. Maalesef bu konuda tek bir doğru yoktur. 

Yazının bundan sonra ki kısmında sadakatsizliği; aldatan eş, aldatılan eş ve aldatma sonrası ilişki tarafından inceleyeceğiz.

İlişki içinde olan sadakatsizlikte her zaman bir suçlu bulunur. Bir de kurban. Çünkü burada olan şey bir ihlaldir. Güvenin ihlali..

Yukarıda da belirttiğimiz gibi aldatmanın birçok nedeni olabilir. Brow ilişkinin içinde aldatmanın cinsellikle pek ilgilisi olmadığını savunur. Bu tür ilişkilerde daha çok korkular, hayal kırıklıkları, öfke ve boşluk duygusunun rol oynadığını söyler. Ayrıca sevgi ve kabul görme ihtiyacının da sadakatsizlik üzerinde etkili olduğunu belirtir.

James Abraham Spring ise aldatmayı hem kurban hem suçlu tarafından değerlendirir. Mağdur olan eş bu süreçten travmatize ayrılır. Fakat James Abraham aldatan eşinde travmatize olabileceğini savunur. Sadakatsizliğin yoğun suçluluğu, partnerini (eşini) kaybetmekle karşı karşıya gelmenin korkusunun en az mağdurun duyguları kadar yoğun olduğunu belirtir.

Aldatılan eş her zaman kendinde bir eksiklik arar. Daha az güzel, daha az seksi ya da daha az anlayışlı olduğunu düşünerek kendini suçlar. Oysa sadakatsizlik tamamen sadakatsiz olan eş ve onun kendini arama süreciyle ilgilidir.

“Sadakatsizlik” konusunda aldatma ya da aldatılmaya giden sürecin bir parçası da ilişki ve evlilik içinde hem ilişkiye hem partnere verilen roller ve anlamdır. Eşin bütün ihtiyaçları karşılamasını beklemek, en iyi eş, en iyi ebeveyn, en iyi arkadaş olmasına dair ona atfedilen rol iki taraf içinde gerçekçi olmayan beklentilere ve sorumluluğa neden olur. Bu senaryonun gerçekleşmesi çok zordur. Beklentiler kusursuzluk içerdikçe ilişki içinde bir şeyler hep eksik kalmaktadır. Bu durum da beraberinde sadakatsizliği getirebilmekte, aldatma kaçış planın bir parçasını oluşturmaktadır.

Aldatma ve Çift terapisi

Çift terapisine “aldatma” kriziyle başvuran danışanlarımızın sayısı azımsanamayacak kadar fazladır. Sadakatsizlikten sonra da ilişkiye devam etmek mümkündür ama nasıl?

Sadakat tanım olarak karşısındakine güçlü ve içten bağlılık anlamına gelmekle birlikte aynı zamanda arada ne oluyorsa olsun çözmeye gönüllü olmaktır. Eğer çiftler aralarında olan bu krizi bireysel olarak çözmeye gönüllü iseler ilişkinin bu süreçten daha da güçlenerek çıktığını görmek mümkündür.

 

“Çoğu zamana şüphe içinde bırakılmak, gerçeği işitmekten daha zalimdir”
-Moliere

Aldatılma öğrenildikten sonra ilişkide sarsıntıya uğrayan ilk duygu güvendir. Ne yazık ki güven ilişkinin temelini oluşturan en önemli katmandır. Bu nedenle ikinci ilişki devam ederken terapiye asla başlanmaz. Diğer ilişkinin sonlanmış olması çok önemlidir.

Güven bağlantısının oluşması zaman alır. Bazen yeniden bir güven tanımı yapılır, kişiler ilişki içinde birbirlerine ilişki içinde olmasını arzuladıkları yeni kuralları aktarır ve bunlara iki tarafta uyum sağlamaya çalışır. Nasıl bir bebek yeni yürümeye başladığında defalarca yere düşer ve sonrasında yürümeye başlarsa ilişki içinde bu davranışların oluşması aynı şekilde zaman alır. Bazen eksik olur, bazen hiç olmaz, bazen fazla olur ama ilişki devam ettikçe o da rutinini bulur.

Mağdur olan taraf için şüphe bir kere zihne girmiştir. Bundan sonra olan her durumda şüphe sıklıkla ilişkiyi kemiren bir kurda dönüşme ihtimalini taşır. Çoğunlukla aldatma sonrası ilişkinin devam etmesini engelleyen şey budur. Karşı tarafa hatasını telafi etme şansının verilmemesi.

Aldatan taraf ise sürekli kendini aklama, güveni yeniden kazanma ve mağdur tarafın olumsuz duygularıyla mücadele etmek zorunda kalır. Bir taraftan ilişkiyi kaybetme stresi üzerinde bir baskı oluşturabilir. Biren fazla cephede var olmak oldukça zor ve yorucudur.

Sıfırdan bir yapı oluşturmak kolaydır. Var olan yapının üzerine yenisini eklemek çok daha fazla zaman ve emek gerektirir. Daha fazla sabır, daha fazla sevgi, daha fazla özveri sürecin en önemli kısmını oluşturur.

Bireysel destek mi çift terapisi mi?

Evlilik içinde yaşanan bu kriz bireyler üzerinde ayrı ayrı yıpranmaya yol açabilir. Travma etkisi bireysel olarak kişilerin üzerinde olumsuz duyguların şiddetlenmesine bunun sonucu olarak ruhsal bozuklukların gelişmesine zemin hazırlayabilir.

Aldatma sorunuyla bizlere başvuran çiftlerin aklında genellikle bu soru olur. Bireysel mi devam etmeliyiz çift mi? Sadakatsizlik ilişki içinde yaşanan bir ilişki problemidir. Bu yüzden ilişkinin devamına karar verildiyse çift olarak destek almak ilişkinin yeniden onarılması için sağlıklı olandır. Fakat bazı durumlarda bireysel destek almak da önemli olabilmektedir. Çünkü duygusal travmanın etkileri kişiden kişiye değişkenlik gösterir.

Bireysel hikayemiz, olayları nasıl anlamlandırdığımız bunun sonucunda da travmaya nasıl tepki verdiğimiz üzerinde oldukça etkilidir. Ebeveynlerimizle kurduğumuz bağlanma stilleri, geçmiş yaşam olayları hepsi süreç içinde önemli yere sahiptir.

Bakırköy'de bulunan merkezimiz Yaşantı Psikoloji, uzman psikolog kadrosu ile aldatma konusunda çiftlere danışmanlık hizmeti vermektedir.

Kaynakça*

Aşkın Halleri- Alper Hasanoğlu
Cinselliğe Nasıl Farklı Yaklaşırız – Alain De Botton

Uzman Psikolog Zeynep Kaya